بیماری هاری چیست؟
هاری یک بیماری کشنده ولی قابل پیشگیری است و همه در معرض ابتلا به آن هستند.
هاری بیماری ویروسی است که باعث بوجود آمدن التهاب مغزی شدید میشود. این ویروس علاوه بر انسانها در همه حیوانات خونگرم میتواند ایجاد بیماری کند.
مهمترین راه انتقال هاری، گاز گرفتگی و خراش توسط حیوانات است. ویروس همراه با بزاق حیوان از محل گزیدگی وارد بدن میشود و تکثیر میشود.
در صورت ابتلا به بیماری هاری و عدم درمان زود آن توسط داروهای خاص هاری، مرگ بیمار قطعی خواهد بود.
برای پیشگیری از ابتلاء به بیماری هاری بلافاصله پس از مجروح شدن توسط حیوانات، جهت واکسیناسیون به مرکز بهداشت مراجعه کنید.
آمار نشان میدهد که سالانه حدود ۵۹۰۰۰ نفر به علت هاری و بیماریهای عفونی ناشی از گازگرفتگی سگها جان خود را از دست میدهند.
آسیا ۶۰% (هند به تنهایی ۳۵%)، آفریقا ۳۶% مرگ و میر ناشی از بیماری هاری در جهان را به خود اختصاص داده اند. در کشورهای توسعه یافته با وجود اینکه تعداد زیادی از مردم در خانه های خود از سگها نگهداری میکنند ولی تقریبا بیماری هاری در این کشورها ریشه کن شده است. در ایران سالانه بین ۲۰ الی ۹۰ نفر قربانی بیماری هاری میشوند. در بیشتر نقاط دنیا ویروس هاری از طریق سگها به انسانها انتقال میابد ولی در آمریکا و استرالیا این ویروس از طریق خفاشها انتقال میابد.
از تحریک سگها و گربه ها بپرهیزید، زیرا شایعترین موارد حیوان گزیدگی توسط آنها ایجاد شده و خطر ابتلاء به هاری وجود دارد.
در صورت نگهداری سگ و گربه ، واکسیناسیون آنها را جدی بگیرید و آنها را رها نکنید.
همه پستانداران به بیماری هاری مبتلا میشوند و در صورت ابتلاء برای انسان خطرناکند. اما پرندگان، ماهیها و خزندگان و دوزیستان به این بیماری مبتلا نمیشوند.
عمده حیواناتی که به بیماری هاری مبتلا میشوند عبارتند از:
خفاش، راکون، اسکانک، کایوت و روباه ها بیشترین ابتلا به هاری را دارند و در بین حیوانات اهلی و خانگی نیز گاوهای شیرده و گربه ها و سگها بیشترین ابتلا به هاری را دارند. و در میان اسبها و بز و گوسفند، خوک و راسو کمتر دیده میشود
پیشگیری از هاری:
ویروس هاری در دمای ۵۰ درجه سانتیگراد بعد از ۱۵ دقیقه ازبین میرود، و در دمای ۶۰ درجه بعد از ۳۵ ثانیه و در دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد در مدت تنها چند ثانیه از بین میرود. پس برای ضدعفونی کردن وسائل آلوده کافیست آنرا چند دقیقه بجوشانید و یا با الکل و فنل شستشو دهید. در صورتی که توسط حیوانی گاز گرفته شدید باید حتما اقدامات درمانی را انجام دهید در صورتی که ممکن است حیوان حامل بیماری هاری نیز نباشد.
کسانی که به هردلیلی در معرض گازگرفتگی حیوانات هستند، باید واکسن پیشگیری از هاری را تزریق کنند، واکسن هاری باید هر سه سال یک بار (و هر بار در چهار نوبت) انجام پذیرد (قبل از تزریق واکسن هاری باید آنتی بادی بدن اندازه گیری شود). منظور از چهار نوبت به این صورت است که با تزریق نوبت اول ، بعد از ۷ روز از گذشت نوبت اول نوبت دوم را تزریق میکنند و با گذشت ۲۸ روز از نوبت اول، نوبت دوم را تزریق میکنند و بعد از گذشت یک سال از نوبت اول، نوبت چهارم و آخر را تزریق میکنند. (این واکسن برای پیشگیری است و در صورتی که بعد از گاز گرفتگی واکسینه شوید در ۵ مرحله خواهد بود که در انتها به آن اشاره خواهید کرد)
ویروس هاری چگونه منتقل میشود؟
همانطور که در بالا ذکر شد ، ویروس هاری از طریق گازگرفتگی حیوان هار انتقال میابد و نوازش ، لیس زدن پوست سالم، ضربه زدن و بوسیدن و یا هر روش دیگری غیر از گاز گرفتگی ، موجب انتقال ویروس هاری نمیشود. و حتی با گاز گرفتن هم در صورتی ویروس هاری به شما منتقل خواهد شد که حیوان حامل ویروس هاری باشد.
بعد از گازگرفتگی حیوانات چکار کنیم؟
بعد از گازگرفتگی باید بلافاصله محل گازگرفتگی را به مدت پانزده دقیقه با آب و صابون بشویید قبل از مراجه به مرکز به هیچ وجه نباید بخیه شود. و خیلی سریع به مرکز مقابله با هاری مراجعه کنید تا واکسن مربوط به شما تزریق شود. بر روی زخم میتوان از موادی مانند بتادین برای ضد عفونی استفاده کرد اما روی زخم باید باز بماند زیرا ویروس هاری به نور و هوا حساس است. با تزریق واکسن تا ۶ روز پس از گاز گرفتگی و قبل از علائم هاری، معمولا بیماری خنثی میشود.
واکسن بعد از گاز گرفتگی در ۵ مرحله انجام میگیرد با تزریق نوبت اول واکسن بعد از سه روز زمان تزریق واکسن دوم است، ۷ روز بعد واکسن سوم و ۱۴ روز بعد واکسن چهارم و ۳۰ روز بعد واکسن پنجم تزریق میشود. در مواری سرم ضد هاری نیز تزریق میشود.
ولی در صورتی که علائم هاری مشاهده شوند، درمان آن دیگر ممکن نخواهد بود و بیمار در فاصله یک الی دو هفته جان خواهد داد.
علائم بیماری هاری کدامند؟
بیماری هاری در ابتدا علائم خود را با صرفه، خستگی، درد بدن، سوزش محل گازگرفتگی و تب و سردرد ، کم اشتهایی، احساس تهوع، درد گلو و درد عضلانی و حساسیت به صدا و نور نشان میدهد. و هنگامی که فرد این علائم را نشان میدهد ، بهبودی او تقریفا غیرممکن خواهد بود.
پس از مدتی فرد مبتلا به دوره حاد عصبی میرسد، طوری که ویروس هاری، سیستم عصبی بیمار را تحت تاثیر خود قرار میدهد. و علائمی مانند اضطراب، خشونت، توهم، افسردگی ، ترس از آب، مشکل در صحبت کردن، مشکل در بلعیدن، فلج شدن فک، مشکل بینایی، ایست قلبی، بیرون آمدن کف از دهان، حرکت غیر طبیعی در عضله دیافراگم، مشکل تنفسی و در نهایت مرگ تا حداکثر دو هفته پس از ابتلا.
علائم بیماری هاری کدامند؟ – بعد از گازگرفتگی حیوانات چکار کنیم؟ – ویروس هاری چگونه منتقل میشود؟ – پیشگیری از هاری – واکسن بیماری هاری